Vroegtijdig opsporen en signaleren van Type 1 Diabetes

Hoe kunnen we de unieke preventieve infrastructuur van de jeugdgezondheidszorg inzetten voor het vroegtijdig opsporen en signaleren van T1D?

Welke impact heeft dit op de kwaliteit van leven, de (sociale) ontwikkeling en het opgroeien van het kind, de impact op de omgeving en het gezin, de zorgkosten (op langere termijn), de samenleving en het komen tot passende en effectieve behandeling.

Type 1 April!

Klinkt leuk, maar het hebben van Type 1 Diabetes (T1D) is geen grap! Het is elke dag keihard werken, zonder pauze.

T1D is een chronische auto-immuunziekte waarbij de insuline producerende cellen in het lichaam aangevallen worden. Het gevolg hiervan is dat iemand

met T1D niet meer zelf in staat is insuline te produceren en daardoor afhankelijk is van externe toediening. Insuline stelt het lichaam in staat om suiker

(glucose) in je bloed te gebruiken als brandstof. De hoeveelheid suiker in je bloed moet zo veel mogelijk tussen twee grenswaarden zitten om het risico

op acute en chronische complicaties zo klein mogelijk te houden, en wordt beïnvloed door 42 verschillende factoren. Ondanks alle moderne technologie en

medicatie presenteert dit een enorme dagelijkse uitdaging.

Mede hierdoor lopen mensen met T1D een 10x zo groot risico op het ontwikkelen van complicaties dan mensen zonder diabetes. Ook weten we dat ze een

grotere kans hebben om een andere auto-immuunziekte te ontwikkelen, veelal Coeliakie en/of schildklier aandoeningen.

Voorbeelden van chronische complicaties zijn:

  • Hart- en vaatziekten: 33% van de mensen
  • Oogaandoeningen: 33% van de mensen, 18% van de mensen met T1D heeft retinopathie.
  • Stofwisselingsaandoeningen: 25% van de mensen
  • Spijsverteringsaandoeningen: 19% van de mensen
  • Aandoeningen aan nieren en urinewegen: 15% van de mensen

In Nederland leven er ongeveer 110.000 mensen met T1D, waarvan zo’n 9.500 kinderen van 0 t/m 19 jaar en 12.600 jongvolwassenen van 20 t/m 29 jaar.

Het daadwerkelijke aantal wordt echter hoger geschat omdat er in Nederland, t.o.v. anderen landen, een slechte registratie van diabetes is. Elk jaar komen

er ongeveer 3.500 nieuwe diagnoses bij, waarvan de meeste op de leeftijd 10-14. We weten echter dat T1D zich op elke leeftijd kan ontwikkelen. Ondanks

het genetische imago heeft 9 van de 10 nieuwe diagnoses geen familiehistorie van T1D.

Jaarlijks overlijden er in Nederland gemiddeld 39.000 mensen ouder dan 45 jaar met diabetes. Dat is ruim een kwart van het totaal aantal overledenen.

Of je nu diabetes type 1 of type 2 hebt, de kans op overlijden is groter. Voor 45-plussers is de kans op overlijden voor mensen met T1D maar liefst vijf keer

zo groot. De levensverwachting van mensen ouder dan 45 jaar met T1D is gemiddeld dertien jaar lager.

Kansrijk partnerschap in vroegtijdige opsporing Type 1 Diabetes

We staan aan de vooravond om een unieke alliantie te vormen om krachten te bundelen tussen het medisch en het sociaal domein.

Uit onderzoek blijkt dat het vroegtijdig opsporen van T1D meerdere voordelen met zich meebrengt. Zo helpt het niet alleen om diabetische ketoacidose (DKA)

en de daardoor veroorzaakte schade te voorkomen, maar ook voorkomt het een acute opname na diagnose en een negatieve psychologische impact door ernstige ziekte. Daarnaast ondersteunt het sneller een betere glucoseregeling welke 10-15 jaar na diagnose nog steeds een impact heeft. Tot slot kunnen er eerder interventies ingezet worden die ertoe leiden dat de residuele insulinesecretie behouden blijft.

De JGZ en haar unieke preventieve kracht

De unieke rol van de JGZ is normaliseren en de-medicaliseren vanuit haar unieke expertise op zowel medisch als sociaal vlak. De JGZ verkeert in de positie dat zij als enige met regelmaat vrijwel alle kinderen van-9 (zwangerschap) tot 18 jaar ziet. Dit zien wij nergens zo terug in de landen om ons heen. En ook binnen het Nederlandse jeugddomein is de positie van de JGZ uniek omdat zij als enige die langdurige relatie heeft met bijna alle kinderen en ouders en als enige de brede blik heeft zowel medisch als sociaal. Vanuit deze positie vervult de JGZ vanzelfsprekend de rol van schakel tussen het sociale domein (sociale basis en preventie) en het curatieve domein. Daarbij voert de JGZ al een aantal bevolkingsonderzoeken uit zoals de hielprik en de neonatale gehoorscreening en wordt er nu invulling gegeven aan de rol die de JGZ kan hebben bij het signaleren en opsporen van Coeliakie.

Datum:                       dinsdag 01 april 2025
Tijd:                            12:00 – 18:00
Locatie:                      ActiZ, Oudlaan 4, Utrecht

Er is een maximum van 50 deelnemers, dus meld je snel aan! Aanmelden kan via deze  link. We ontvangen je aanmelding graag uiterlijk 03 maart 2025.