Handreiking ‘Prenataal huisbezoek door de JGZ’ bij zwangeren in een kwetsbare situatie

AJN Jeugdartsen

Met de wet ‘Prenataal huisbezoek door de Jeugdgezondheidszorg’ (PHB JGZ) krijgen alle gemeenten vanaf 1 januari 2022 de taak om een prenataal huisbezoek door de JGZ aan de zwangere en/of het gezin in een kwetsbare situatie te bieden.

De Tweede Kamer is akkoord met de wijziging in de wet PG, en op 26 oktober 2021 wordt het voorstel tot wijziging van de Wet publieke gezondheid in de Eerste Kamer besproken.

Handreiking ter ondersteuning

Ter ondersteuning van de praktijk bij de implementatie, ontwikkelde het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) in opdracht van VWS een handreiking Prenataal Huisbezoek door de JGZ, bij zwangeren of gezinnen in een kwetsbare situatie. Samenwerking tussen onder andere verloskundige zorg, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en gemeenten is essentieel voor een goede uitvoering.

Wijziging wet publieke gezondheid

Staatssecretaris Blokhuis (VWS) heeft de handreiking prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg op 15 oktober naar de Tweede Kamer gestuurd (bekijk de aanbiedingsbrief >). De Eerste Kamer heeft eenzelfde brief gekregen. De wetswijziging ‘Wet publieke gezondheid’ staat gepland op de procedurevergadering van 26 oktober en wordt dan door de Eerste Kamer behandeld. Na deze datum volgt informatie over het vervolg.

Prenataal huisbezoek door de JGZ

De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor een goede start. De gezondheid voor, tijdens en na de geboorte blijkt een belangrijke voorspeller van zowel fysieke als mentale problemen op latere leeftijd. Het is daarom van belang dat we zwangeren en/of gezinnen in een kwetsbare situatie ook op (psycho)sociaal-maatschappelijk vlak ondersteunen. Het wetsvoorstel is er dan ook op gericht om al in een vroegtijdig stadium van de zwangerschap, na signalering door bijvoorbeeld de verloskundig zorgverlener, met een prenataal (huis)bezoek door de jeugdverpleegkundige, de vraag en situatie te verduidelijken. Op basis hiervan kan passende hulp en ondersteuning aan zwangere vrouwen en/of gezinnen in een kwetsbare situatie aangeboden worden. Hierbij staat voorop dat het een prenatale huisbezoek op basis van vrijwilligheid is.

Over de handreiking

Deze handreiking is opgesteld als een breed samenwerkingskader voor alle betrokken partijen en is met alle betrokken partijen tot stand gekomen. Het schetst de kaders voor de uitvoering zonder de uitvoering in detail te beschrijven. De diversiteit van lokale situaties bepaalt op welke wijze de samenwerking het beste versterkt kan worden. Op lokaal niveau zijn de partijen samen aan zet om uitvoeringsafspraken te maken, aangepast aan de lokale situatie. De handreiking PHB JGZ dient, na inwerkingtreding van de wijziging van de Wet publieke gezondheid (Wpg), ter ondersteuning van alle bij de zorg voor zwangeren betrokken professionals. Eveneens biedt het handvatten aan gemeenten bij de inkoop van het PHB JGZ.

De materialen zijn te vinden op de website van het NCJ in het themadossier Prenataal Huisbezoek van het NCJ. NB daar staat ook een presentatie welke je kunt gebruiken.

[download] Handreiking Prenataal huisbezoek door de JGZ (okt 2021) >
[download] Bijlage 1 – informatiefolder spread (okt 2021) >
[download] Bijlage 1 – informatiefolder losse pagina’s (okt 2021) >
[download] Bijlage 1 – informatiefolder HR voor drukwerk (okt 2021) >
[download] Bijlage 2 – Samenvattingskaart voor signaleerders (okt 2021) >
[download] Bijlage 3 – Samenvattingskaart voor de uitvoerende JGZ-professional (okt 2021) >
[download] Bijlage 4 – Samenvattingskaart voor de gemeenten (okt 2021) >

Implementatie

VWS en de vertegenwoordigers van de landelijke partijen zetten zich gezamenlijk in om tools te ontwikkelen en ter beschikking te stellen ter ondersteuning van de uitvoering van het PHB JGZ. Gedacht wordt aan het ontwikkelen van bijvoorbeeld e-learnings, webinars en podcasts. Voor dit moment vragen we je om deze informatie met uw partners en medewerkers te delen en te verspreiden.

Vragen en/of meer informatie?

Inmiddels is er ook een FAQ beschikbaar op de informatiepagina van VWS over de wetswijziging. Staat jouw vraag er niet bij? Neem in dat geval contact op met de Dienstpostbus Kansrijke Start.

Voor inhoudelijke vragen kun je contact opnemen met het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) via prenataalhb@ncj.nl.